آن کرامت انسانی که شیطان می خواهد.
جمعه, ۱۶ مرداد ۱۳۹۴، ۰۷:۲۲ ب.ظ
وقتی شیطان خواست آدم و حوا را بفریبد؛ آنها را از طریق وعده ی یک کرامت (عمر جاوید در صورت خوردن از درخت) آنها را فریفت. «وَ قَالَ مَا نهَئکُمَا رَبُّکُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَن تَکُونَا مَلَکَینْ أَوْ تَکُونَا مِنَ الخْلِدِینَ» [اعراف/۲۰]
«و گفت: خدایتان شما را از این درخت نهى نکرد جز براى اینکه مبادا (در بهشت) دو فرشته شوید یا عمر جاودان یابید» [۱]
کار شیاطین همیشه وعده است حالا یا وعده های سر خرمن، که انسان برای رسیدن به آنها باید از هفت خوان بگذرد، و یا وعده های پوچ و خیالی، اما جذاب و وسوسه انگیز
در مثال آیه، وعده ی شیطان برای آدم و حوا خیلی وسوسه انگیز بود، و جنس بنی آدم همیشه در آرزوی عمر جاوید بوده و هست. از این رو شیطان با طرح کردن چنین پیشنهاد پوچی توانست آدم و حوا را در دام نقشه ی خود گرفتار کند.
قرآن در ادامه ی همین آیه گرفتار شدن آدم و حوا را در دام شیطان، برای ما بیان می کند: «فَدَلَّئهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لهَمَا سَوْءَاتهُمَا وَ طَفِقَا یخَصِفَانِ عَلَیهْمَا مِن وَرَقِ الجْنَّةِ وَ نَادَئهُمَا أَ لَمْ أَنهْکُمَا عَن تِلْکُمَا الشَّجَرَةِ وَ أَقُل لَّکُمَا إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمَا عَدُوٌّ مُّبِین» [اعراف/۲۲]
«پس آنان را به فریب و دروغى (از آن مقام بلند) فرود آورد، پس چون از آن درخت تناول کردند زشتیهایشان (مانند عورات و سایر زشتیهاى پنهان) بر آنان آشکار گردید و بر آن شدند که از برگ درختان بهشت خود را بپوشانند، و پروردگارشان آنها را ندا کرد که آیا من شما را از این درخت منع نکردم و نگفتم که شیطان دشمن آشکار شماست!» [۲]
این آیه فریب خوردن آدم و حوا و آشکار شدن زشتیهایشان را و همچنین از دست دان مقامشان که همان کرامت الهی بود ؛ را به ما یادآور شده و ما را از گوش کردن به حرف شیطان نهی می کند.
تفکر شیاطین مقابله با کرامت انسانیست.
تفکر شیطانی ملازم با لذتهای زودگذر و مادی گرایی است و آدمهای عاقل و هوشیار، دنبال گناهانی که لذتهای زودگذر دارند نیستند، چون با کرامت فطری و اخلاقی بشر سازگاری ندارد.
بنابراین کسای که به دنبال رواج تفکرات شیطانی هستند؛ برای این که تفکر خود را غالب کنند از تبلیغات جذاب و سرگرم کننده به عنوان دام، استفاده می کنند. چنانکه شیطان با تبلیغ بسیار و حتی قسم خوردن، آدم و حوا را از کراماتی که خدا به آنها داده بود؛ دور کرد. «وَ قَاسَمَهُمَا إِنىّ لَکُمَا لَمِنَ النَّاصِحِین» [اعراف/۲۱] «و براى هر دو سوگند سخت و استوار یاد کرد که یقیناً من براى شما از خیر خواهانم (و قصد فریب شما را ندارم)»[۳]
شیطان رانده شده از درگاه خدا برای آن دو قسم خورد و گفت من نه تنها فریبتان نمی دهم بلکه خیرخواه شما بوده و چنانکه گفته ی مرا جامه ی عمل بپوشانید؛ به کرامت بزرگی (عمر جاودان) می رسید.
در دنیای کنونی هم، هر کشوری و ملتی که به دنبال تفکرات شیطانی باشد؛ فریب خورده و از کرامت الهی و انسانیت خودش فاصله می گیرد و مثل آدم و حوا که زشتیهایشان آشکار شد، زشتیهای آنها هم آشکار می شود.
امام علی (علیه السلام) در حدیثی پیروی از نفس اماره را باعث افتادن در دام زشتی می داند.
«النّفس الامّارة المسوّلة تتملّق تملّق المنافق و تتصنّع بشیمة الّصدیق الموافق حتّى إذا خدعت و تمکّنت تسلّطت تسلّط العدوّ و تحکّمت تحکّم العتوّ فأوردت موارد السّوء» [۴]
«نفس امّاره، همچون منافق چاپلوسی می کند خود را چون دوستی سازگار و دلسوز جلوه می دهد و همین که فریب داد و بر انسان تسلط یافت، هم چون دشمن، بر او مسلّط شده و با خودخواهی و قلدری فرمان می راند و شخص را به جایگاه های سوء و هلاکت می کشاند.
نتیجه گیری
شیطان آدم و حوا را با وعده ی اینکه کرامت پیدا کرده و عمر جاوید پیدا می کنید؛ از کرامت الهی و اخلاقی خود دور کرد.
هر ملتی و هر گروهی که تفکرات شیطان را دنبال کنند؛ چون آدم و حوا که زشتیهایشان پدیدار شد، عیبهایشان آشکار می شود.
خدایا ما را در مسیر هدایت خودت یاری کن.
پی نوشتها
[۱] ترجمه الهی قمشه ای، ص ۱۵۲
[۲] همان
[۳] ترجمه انصاریان، ص ۱۵۲
[۴] تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص ۲۳۴ ، ح ۴۶۸۳
۹۴/۰۵/۱۶