مسئله دقت در تیراندازی با سلاح های انفرادی یکی از نکات بسیار مهم در
طراحی و ساخت این خانواده از جنگ افزارها محسوب می شود و از سالها قبل تا
به امروز گامهای زیادی برای افزایش دقت سلاح های انفرادی صورت پذیرفته است.
یکی از راه ها برای افزایش دقت در تیراندازی، نصب دوربین بر روی سلاح است.
دوربین هایی که به شکل معمول از دو عدسی که درون یک محفظه نصب شده تشکیل
می شوند و با بزرگ نمایی و نزدیک کردن اهداف امکان شلیک دقیق را فراهم می
کنند.
البته این دوربین ها اکثرا گران قیمت بوده و بیشتر بر روی سلاح های تک
تیرانداز نصب می شوند. به همین دلیل در اکثر مواقع سربازان با استفاده از
نشانه نصب شده بر روی سلاح اقدام به هدفگیری و شلیک می کنند.
شکاف درجه بندی به همراه نوک مگسک و هدف مورد نظر به منظور یک شلیک دقیق
باید در یک خط قرار بگیرند؛ امری که در میانه نبرد و تبادل آتش طرفین امری
تقریبا غیر ممکن است. در عین حال چه با استفاده از این روش و چه در هنگام
استفاده از دوربین، کاربر اکثرا مجبور به بستن یک چشم خود می شود و عملا
نیمی از دید خود را میدان نبرد از دست می دهد.
اما نسل متفاوتی از سامانه های هدفگیری در جهان معرفی شده و امروزه در بسیاری از ارتش های مدرن جهان استفاده می شود.
این سامانه ها به صورت کلی به عنوان "Reflector sight" یا "reflex sight"
به معنای "سامانه هدفگیری انعکاسی" هستند. این سامانه که بر روی سلاح نصب
می شوند بسیار کوچک، سبک و در مقایسه با دوربین های معمولی ارزان تر هستند.
این سیستم ترکیبی از عدسی و آینه های ریزی است که تصویری واضح از هدف را
با استفاده از قوانین اتعکاسی نور برای تیرانداز فراهم می کند.
در حقیقت تیرانداز به جای اینکه با استفاده از مگسک نوک اسلحه هدفگیری کند، تنها با نگاه از درون این لنز هدف را مشاهده می کند.
یک نمونه از سامانه هدفگیری انعکاسی
در هنگام استفاده از این سیستم بر روی سلاح، دیگر نیازی به بستن یک چشم
نیست و تیرانداز دید کاملا بازی را دارد. اما این تنها نکته مثبت این
سامانه نیست. با استفاده از باتریهای کوچک که در خود این سیستم نصب می شود
امکان ایجاد یک نشانه در مرکز عدسی نیز وجود دارد.
این سامانه ها که از قبل به مانند دوربین های معمولی قلق گیری شده اند به
تیرانداز این امکان را می دهند که در کمترین زمان ممکن با بیشترین دقت هدف
را مورد اصابت قراردهد.
"Holographic weapon sight" عضو دیگری همین خانواده محسوب می شود که یک
تصویر سه بعدی را در درون خود می سازد. این ابزار هدف گیری از اندازه
بزرگتری به نسبت سایر سیستم های هدفگیری برخوردار بوده و در داخل آن یک
تولید کننده نور لیزر تعبیه شده است. این سیستم یک هدف فرضی را برای کاربر
بر روی عدسی انداخته و کمک می کند تا هدفگیری به آسانی انجام شود.
سامانه Holographic weapon sight
"Red dot sight" عضو دیگری از این نوع سامانه های هدفگیری است که تقریبا
بر همان اساس کلی عمل می کند. در این سامانه یک آینه به کار رفته و نور
لیزر معمولا قرمز رنگی از جنس LED به مرکز آن تابیده شده و یک نقطه برای
هدف گیری بر روی آینه ظاهر می شود.
به دلیل استفاده از فناوری LED در این سامانه و کم مصرف بودن آن نور مورد
نظر تا ساعتها تولید شده و می توان از آن استفاده کرد. آینه بکار رفته در
این سامانه هم برای جذب و از بین بردن سایر طیفهای نوری که ممکن است دید
تیرانداز را مختل کرده و دیدن نقطه لیزری را مختل کند، یا لایه ای از نقره
آب کاری می شود.
سامانه Red Dot Sight
این سامانه برای هدفگیری سریع انتخاب بسیار مناسبی بوده و به علت عمر
بالای باطریها و مصرف کم به خاطر استفاده از فناوری LED در آن امروزه توسط
نیروهای ویژه نظامی، نیروهای پلیس و حتی شکارچیان نیز مورد استفاده قرار می
گیرد.
یکی دیگر از نکات مثبت در مورد سامانه های هدفگیری انعکاسی، این است که
برخلاف دوربین های مرسوم که دارای پایه بوده و پروسه نصب آنها بر روی سلاح
عمدتا زمانگیر بود این سیستم ها قابلیت این را دارند که بر روی ریلهایی که
بر روی لوله سلاح نصب می شوند به سرعت سوار شده و در صورت لزوم جدا شوند.
در عین حال امکان نصب این سامانه به دلیل اندازه کوچک بر روی مسلسل های سبک دستی مثل MP5 و حتی سلاح های کمری نیز وجود دارد.
M16A4 تفنگدار دریایی آمریکا مجهز به سامانه هدفگیری انعکاسی
اما همانگونه که در بالا اشاره شد مزیت اصلی این سامانه ها افزایش زاویه
دید تیرانداز است که در هنگام نبرد مولفه ای بسیار حیاتی به حساب می آید.
ارزان قیمت بودن، اندازه کوچک، قابلیت نصب و جدا سازی سریع و سادگی
عملکرد از دیگر نقاط مثبت این سامانه ها به شمار می آید. مجموعه این نکات
باعث شده است تا نیروهای نظامی بسیاری از کشورهای جهان از جمله ارتش های
حرفه ای و پیشرفته خصوصا در یگان های عملیات ویژه خود از این ابزار مفید
بهره ببرند.
ورود سامانه جدید هدفگیری به ایران
اما خوشبختانه کشورمان نیز در این زمینه اقدام به مطالعه و تحقیق کرده و
اخیرا صنایع دفاعی کشورمان، طراحی و تولید این سامانه ها را در دستور کار
قرار داده است و نمونه هایی از این سامانه ها که بر روی سلاح های مختلف نصب
شده بود که در نمایشگاه ایپاس 2014 در تهران مشاهده شد.
اسلحه کلاشینکف در نمایشگاه ایپاس تهران مجهز به سامانه هدفگیری انعکاسی
کلاشینکف مجهز به Holographic weapon sight در نمایشگاه ایپاس
سامانه Red Dot Sight با فلش مشخص شده است
در تصاویر موجود از نمایشگاه ایپاس مشخص شده است که این سامانه های هدف
گیری بر روی اسلحه کلاشینکف نصب شده است. پیش از این کلاشینکف های ایرانی
فاقد سامانه های هدفگیری بودند که به نظر با ورود به خدمت سامانه جدید این
مسئله تغییر خواهد کرد. البته سایر سلاح های مورد استفاده در ایران مثل
سلاح هجومی ژ-3 ، مسلسل سبک ام پی - 5 ، انواع شات گانهای پلیسی و یا رزمی و
همچنین سلاح های کمری امکان استفاده از این ابزار هدف گیری را دارند که
پیش از این، از هدفگیر چشمی استفاده می کردند.
اما با توجه به ورود نسل جدید سلاح های ایرانی مثل "فاتح" و یا تفنگ تک
تیرانداز "سیاوش" و وجود ریلهای نصب این گونه سامانه ها بر روی آنها می
توان امیدوار بود که دقت سلاح های ایرانی با اضافه شدن سامانه های هدفگیری
انعکاسی بسیار افزایش پیدا کند. نکته مهم این است که سلاح های جدید ایرانی
مثل "فاتح" یا "سیاوش" همگی از مراحل اولیه تولید به ریلهای مخصوص نصب
سامانه های اپتیکی مجهز هستند که این مسئله نشان دهنده اهمیت نصب این گونه
سیستم ها برای طراحان ایرانی بر روی سلاح های جدید ایرانی است.
